Werkverschaffing

Op het Catshuis wordt druk vergaderd over bezuinigingen. Het overheidstekort loopt op net als de werkloosheid. Naast bezuinigen moet gestimuleerd worden dat zoveel mogelijk mensen aan het werk blijven. Tijdens de crisis van de jaren dertig van de vorige eeuw vonden mensen werk in het kader van de werkverschaffing. Lokale overheden voerden dankzij een bijdrage van het Rijk in de loonkosten allerlei projecten uit. We hebben er bijvoorbeeld het bekende 'Amsterdamse bos' aan te danken.

Zaltbommel had destijds zijn eigen 'Amsterdamse bos', namelijk het uitdiepen van de dichtgegroeide stadsgracht die om de oude binnenstad lag. Net als in Amsterdam was het een project onder toezicht van de Nederlandsche Heidemaatschappij. Eind 1934 kwam het werk ter sprake in het college van burgemeester en wethouders van de gemeente. De gemeente hoopte een jaar lang 50 à 60 arbeiders aan werk te helpen. Het aantal werklozen in de gemeente fluctueerde nogal. In maart 1935 berichtte de gemeente dat er 216 ingeschreven werklozen waren, in juli 112, in september 155 en in januari 1936 maar liefst 228. Seizoensgebonden arbeid zal op deze cijfers zeker van invloed op zijn geweest. Op 10 september 1935 gingen de eerste spaden in de grond. De arbeiders moesten toen een verklaring tekenen dat zij elk voorwerp dat ze tegenkwamen dat van belang zou kunnen zijn 'uit een oogpunt van natuurlijke historie, oudheid- of geschiedkunde' of om een andere reden waarde had meteen aan de opzichter te geven, en zo afstand te doen van hun 'recht van eigendom op het gevondene' bedoelt in artikel 642 van het Burgerlijke Wetboek.

De gemeente Zaltbommel liet een fotoalbum aanleggen met een beeldverslag van de werkzaamheden over de jaren 1935-1938. Ruim honderd foto's geven een beeld van het weghalen van de weelderige begroeiing, het leegpompen van de grachten, het afvoeren van bagger en het uitgraven van tienduizenden kubieke meters grond.

De werkverschaffing bood in de jaren 1939 - 1943 in Zaltbommel ook uitkomst bij het uitdiepen van de haven, de aanleg van riolering, de aanleg van een woonwagenkamp en de aanleg van een landbouwproefveld.

Voor alle foto's in het fotoalbum zie de beeldbank op www.streekarchiefbommelerwaard.nl

Sil van Doornmalen,
adjunct-streekarchivaris