Het ene na het andere bericht over crisis vult nu al lange tijd de spreekwoordelijke krantenkolommmen; huizencrisis, eurocrisis, bankencrisis...De ups-and-downs in onze economie weerspiegelt zich in de voorspoed en tegenslagen bij ondernemers en bedrijven groot en klein.
Het Streekarchief Bommelerwaard probeert ook dit aspect van de geschiedenis voor de streek inzichtelijk te maken en te bewaren. In de Bommelerwaard is de bedrijvigheid lange tijd vooral klein van aard geweest. Grotere ondernemingen waren buiten Zaltbommel in de negentiende eeuw eigenlijk alleen de steenfabrieken. In Zaltbommel waren naast de scheepswerf van de familie Meijer voor korte of langere tijd nog enkele kleinere fabriekjes, zoals de emailleerfabriek van Van Enthoven of de knopenfabriek van Guppertz gevestigd. Pas na de Tweede Wereldoorlog zouden enkele Bommelerwaardse bedrijven uitgroeien tot echte grote, zelfs internationaal opererende ondernemingen (touroperator Kras in Ammerzoden bijvoorbeeld) en vestigden enkele nieuwe bedrijven zich in de streek die faam zouden maken zoals Alasbastine in Ammerzoden of Kronenburg in Hedel.
De archieven van ondernemingen vormen nog een leemte bij het streekarchief. Incidenteel zijn (restanten van) bedrijfsarchieven opgenomen zoals van scheepswerf Meijer, tabakshandel Peletier & Philips, de bank Fred. Philips en plaatselijke Boerenleen- of Raffeisenbanken, drukkerij Van der Garde, boekhandel Pekelharing, de Maasvisserij of steenfabriek De Hoogewaard v/h. gebr. De Vries.
Onlangs heeft het streekarchief archivalia van de Zaltbommelse scheepschroevengieterij Van Voorden over de periode 1898-1980 in bewaring genomen. Een interessante aanwinst van een voor de stad Zaltbommel belangrijk bedrijf. In 1899 begonnen de broers Arie Pieter van Voorden en Gijsbertus Johannes van Voorden een gezamenlijke onderneming. Het doel was het gemeenschappelijk uitoefenen van een smederij en het fabriceren van 'rijwielen' , de handel in ijzerwaren en rijwielen en rijwielonderdelen en benodigdheden. Een tiental jaren later, 1912, beginnen de broers een gieterij en wordt de vennootschap van een kleine smidse en ijzer- annex fietsenhandel een echte scheepsschroevengieterij. Tot 1979 blijft een Van Voorden aan de leiding van het bedrijf.
Deze aanwinst is de aanleiding om op de bijeenkomst dit najaar van de donateurs van de Stichting Vrienden van het Streekarchief Bommelerwaard de bedrijfsarchieven centraal te stellen. Donateurs kunnen de avond alvast in hun agenda noteren: dinsdagavond 2 oktober 2012.
Sil van Doornmalen,
adjunct-streekarchivaris.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten