donderdag 9 februari 2012

IJs niet altijd een pretje

Enkele dagen stevige vorst en het 'E' woord zoemt rond. De elfstedentocht is een mooie schaatswedstrijd en (vooral sinds 1985) ook een nationaalfeest, maar een tandje minder in de media en iets meer realiteitszin mag wel...

In vroeger tijden was strenge vorst niet meteen een reden tot vreugde. Opwinding misschien wel, in minder positieve zin dan. In de voorbije eeuwen vroren bij strenge vorst de rivieren dicht en ontstonden ijsdammen door kruiend ijs. Door het ijs nam de druk op de dijken toe met een groeiende dreiging voor dijkdoorbraken en watersnood.

Enkele unieke foto's uit 1860-1861 in de collectie van het Streekarchief Bommelerwaard illustreren dit treffend. In december 1860 was het weer eens zover. Binnen enkele dagen vroor de Waal rond Kerstmis dicht en begon het ijs te kruien. Notaris Hendrik Jan van der Dussen (1777-1864) legde dit in stereo vast op een glasplaat. Onderstaande foto toont één helft van het stereobeeld van de rivier ter hoogte van Zaltbommel met zicht op Tuil aan de overzijde.


Door een ijsdam nabij Loevestein bezweek een week later de dijk bij het dorpje Brakel en stroomde het Waalwater de Bommelerwaard in. Ook op andere plaatsen begaven vervolgens de dijken het. Een deel van de binnenstad van Zaltbommel wist net de voeten droog te houden, voor de rest stroomde de gehele streek onder. Dat het toen erg koud was en stevig vroor blijkt ook uit een andere bijzondere foto. Het is waarschijnlijk een opname van huizen in de Voorstraat in Ammerzoden met besneeuwde daken, waarop duidelijk een ijsrand te zien is aan de huizen die aangeeft hoe hoog het water heeft gestaan. De foto is mogelijk gemaakt door de plaatselijke kasteelheer Arthur baron de Woelmont.



Sil van Doornmalen,
adjunct-streekarchivaris.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten