Oorlogsgravenstichting

Mei is de maand van het herdenken en gedenken van de Tweede Wereldoorlog en haar slachtoffers. Ook in Zaltbommel vond dit jaar een dodenherdenking plaats op 4 mei. Zaltbommel heeft een speciale band met deze herdenking. De zorg voor de graven van Nederlandse oologslachtoffers, burgers en militairen, is een taak van Oorlogsgravenstichting. De oorlogsgravenstichting is opgericht door de Zaltbommelaar Anton van Anrooy (1895-1946).

Oorlogsgraven
Anton van Anrooy was een zoon van Abraham Gijsbert van Anrooy en Marie Ernestine Mathilde van der Elst. Vader was wijnhandelaar en directeur van de plaatselijke was- en strijkrinrichting. Anton vond zijn roeping net als verschillende andere familieleden in de gezondheidszorg en werd arts. Hij werd uiteindelijk bedrijfsarts bij Philips. Na de oorlog was hij hoofd van de dienst voor Identificatie en Berging van het Ministerie van Oorlog. In die hoedanigheid kwam hij dagelijks in aanraking met oorlogsslachtoffers. Naar Engels voorbeeld (Imperial War Graves Commission) nam hij in 1946 het initiatief voor een Nederlandse organisatie die zich wereldwijd inzette voor de Nederlandse oorlogsgraven. Hij wist daarbij de steun te verwerven van de overheid. Uiteindelijk werd op 13 september 1946 de oorlogsgravenstichting opgericht.

A. van Anrooy (foto website OGS)

Anton van Anrooy kwam kort daarop bij een verkeersongeluk om het leven. Hij is begraven op de algemene begraafplaats op de Bosschepoort in Zaltbommel. Zijn werk werd op verzoek van de stichting voortgezet door zijn vrouw Hermine Gerarda van Anrooy-de Kempenaer (1903-1997). Zij had haar sporen al verdiend in allerlei besturen van vrouwenorganisaties en het Rode Kruis. Mevrouw Van Anrooy-de Kempenaer bleef 25 jaar president van de stichting.

Impromptu
Anton van Anrooy is in Zaltbommel om nog een andere reden een bekende naam. Hij is de auteur van het boekje Impromptu (1939). Hierin verteld hij het verhaal dat hij gehoord zou hebben van zijn grootvader, over het onverwachte bezoek van de beroemde pianist Frans Liszt aan Zaltbommel. Liszt zou tijdens een reis van vanaf een boot op de Waal gelokt zijn door de mooie klanken van het carillon, dat bespeelt werd door Carolus Leenhoff. Thuis in Zaltbommel bij Leenhoff hoorde Liszt de dochter van Carolus pianospelen en zou geadviseerd hebben haar in Parijs te laten studeren. Daar ontmoette dochter Suzanne de bekende schilder Eduard Manet met wie zij in 1863 in Zaltbommel trouwde (zie deze huwelijksakte op de website van het Streekarchief Bommelerwaard). Behalve het huwelijk tussen Suzanne en Eduard is er van dit verhaal (helaas) niets zeker. De Stichting Frans Liszt Kring in Nederland acht het bezoek aan Zaltbommel echter als bewezen en heeft zelfs een herdekingsplaquette laten aanbrengen in Zaltbommel.

Sil van Doornmalen, adjunct-streekarchivaris